Ιστορίες μέσα από την Κρύπτη
Σήμερα πετάμε για το Ναχιτσεβάν, έναν Αζέρικο περίκλειστο εξωτερικό θύλακα του Αζερμπαϊτζάν που συνορεύει με την Τουρκία, την Αρμενία και το Ιράν. Άφιξη στο Ναχιτσεβάν και ξενάγηση της πόλης που σύμφωνα με την παράδοση της Αρμενίας ιδρύθηκε από τον Νώε. Το αρχαιότερο υλικό που βρέθηκε στην περιοχή προέρχεται από τα νεολιθικά χρόνια ενώ το 189 π.Χ. αποτέλεσε τμήμα του νέου βασιλείου της Αρμενίας. Τον 7ο αιώνα η περιοχή υποτάχθηκε στους Άραβες, έως τον 11ο αιώνα νέοι κατακτητές έγιναν οι Σελτζούκοι Τούρκοι και ακολούθησαν οι Γεωργιανοί και οι Μογγόλοι. Τον Δεκέμβριο του 1918, με την υποστήριξη του Κόμματος Ισότητας του Αζερμπαϊτζάν, ανακηρύχθηκε η Δημοκρατία του Αράς στο Ναχιτσεβάν από τον Τζαφάρ Κουλί Χαν Ναχτσιβάνσκι. Η αρμενική κυβέρνηση δεν αναγνώρισε το νέο κράτος και απέστειλε στρατό στην περιοχή. Έτσι, ξέσπασε ο πόλεμος στο Αράς. Το 1919 εδραιώθηκε η αρμενική κυριαρχία στην αποσχισθείσα περιοχή. Την ίδια χρονιά αποχώρησαν και οι Βρετανοί, ενώ συνεχίστηκε λυσσαλέα ο πόλεμος ανάμεσα σε Αρμένιους και Αζέρους. Το 1920 έγινε αυτόνομη σοβιετική σοσιαλιστική δημοκρατία με στενούς δεσμούς με το Αζερμπαϊτζάν. Επί σοβιετικού καθεστώτος αποσοβήθηκε κάπως η ένταση στις σχέσεις μεταξύ Αζέρων και Αρμενίων, ενώ βελτιώθηκαν και οι υποδομές. Σήμερα παραμένει αυτόνομο και διεθνώς αναγνωρίζεται ως τμήμα του Αζερμπαϊτζάν, όμως διοικείται από Κοινοβούλιο που εκλέγουν οι κάτοικοί του. Ωστόσο, η δημοκρατία παραμένει απομονωμένη, όχι μόνο από το υπόλοιπο Αζερμπαϊτζάν, αλλά και πρακτικά από ολόκληρη την περιοχή του Νοτίου Καυκάσου. Εμείς θα αναβιώσουμε τις ιστορίες της Μεγαλύτερης Πλημμύρας που φέρεται να γνώρισε η ανθρωπότητα. Άλλωστε, τα πατρογονικά εδάφη της περιοχής διεκδικούν τα ίχνη που άφησε πάνω τους ο Νώε, όπως ακόμα και τον ίδιο τον τάφο που είναι θαμμένος ο προφήτης. Μια ξενάγηση σε αυτό που φέρεται να είναι το Μαυσωλείο του Νώε θα μας μεταφέρει 10.000 χρόνια πριν, σε ιστορίες βγαλμένες κατευθείαν από τα κείμενα της Παλαιάς Διαθήκης, ενώ η πεποίθηση πως ο ίδιος ο τάφος του βρίσκεται στο Ναχιτσεβάν είναι καλά εδραιωμένη. Κάπως έτσι, η περιοχή αποτελεί πόλο έλξης θρησκευτικής λατρείας, κι όπως είναι φυσικό, και αρχαιολογικών ανασκαφών.
Το Μαυσωλείο Μομίν Χατούν που χρονολογείται από τον 12ο αιώνα συγκαταλέγεται κι αυτό στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Στην επίσκεψή μας εκεί θα θαυμάσουμε το απόσταγμα των επιρροών της ανατολίτικης και ντόπιας αρχιτεκτονικής, έτσι όπως αυτές δεσπόζουν στο εμβληματικό μνημείο της περιοχής που αποκαλείται το «Ταζ Μαχάλ» του Ναχιτσεβάν. Στη συνέχεια επισκεπτόμαστε το Σπίτι του Καν. Στα πρότυπα της ανατολίτικης αρχιτεκτονικής του 18ου και 19ου αιώνα, το επιβλητικό οίκημα ανήκε στον άρχοντα Ραχίμ Καν και ανάμεσα σε άλλα έχει να επιδείξει την περίτεχνη τεχνική με την οποία είναι φιλοτεχνημένα τα παράθυρα. Όμως, πέρα από τις αρχιτεκτονικές τεχνοτροπίες, τις εντυπώσεις θα κλέψει η ίδια η θέα. Από εδώ το μάτι θα περιπλανηθεί περίγυρα στον λόφο αντικρίζοντας την όμορφη πολιτεία που απλώνεται νωχελική και απόλυτα αισθησιακή στο βλέμμα και τον χρόνο. Μια στάση στον τύμβο του Γιουσίφ Ιμπν Κουσεγίρ κι ύστερα συνεχίζουμε προς τα ιερά Σπήλαια «Ashabu–Kahf» ή αλλιώς σπήλαια των «Επτά Κεκοιμημένων». Αν υποφέρετε από άσθμα ή συχνές βρογχίτιδες, μια επίσκεψη στα αλατοσπήλαια Ντουτζάγκ (Duzdagh) μπορεί να δράσει ανακουφιστικά. Το πρωτόκολλο της ιδιαίτερης αυτής θεραπείας περιλαμβάνει την πολύωρη παραμονή του ασθενή μέσα στα άδεια σπήλαια άλατος και υπόσχεται θεαματικά αποτελέσματα.
